چگونه به بهترین نحو از تکنیک های دفاعى استفاده کنیم؟
در همه ی نکنیک های دفاعى (به غير از پاس بلند)، حرکت دستِ ضربه زننده، از بالا به پایین و جلو می باشد. هرچه فاصله ی بازيکن از ميز بيشتر باشد ميدان حرکت دست او وسيع تر و نيز به همان ميزان بيشتر می باشد که از بالا به پایین صورت می گیرد. نکته ی اصلی و مهم در مورد کيفيت چنين ضربه هایی اين است که حرکت دستِ بازيکن در مراحل قبل از ضربه، هنگام ضربه و بعد از ضربه صحيح باشد. مسلماً نمىتوان هر ضربه اى را از نظر تکنيکى بهطور کامل و دلخواه و دقیق اجرا کرد، زيرا حرکت خودِ بازيکن و سرعت زياد توپ حريف باعث مىشود که او از ضربه هایی استفاده کند که از نظر فنى کاملاً ايده آل ومساعد نيست. در ادامه به مهمترین تکنیک دفاعی یعنی آموزش بلوک کردن در تنیس روی میز می پردازیم:
آموزش بلوک کردن (Blocking)
اولين تکنیک دفاعى پيشرفته که در مقابل ضربههاى حمله اى، به ويژه در مقابل لوپ، کاربُرد زيادى دارد، بلوک کردن می باشد . مىتوان گفت که آسان ترين راه براى بازگشتن دادن لوپ به میز حریف، بلوک کردن آن است. اين تکنیک را هم، مانند بقیه تکنیک های تنیس روی میز، مىتوان با جلو راکت (فورهند) و پشت راکت (بکهند) اجرا کرد. با اجرای اين تکنیک، شما مىتوانيد به توپ سرعت بدهيد (با اجرای بلوک کج) و يا سرعت توپ را کاهش دهيد (با اجرای بلوک انعکاسي) و ريتم بازى را تغيير بدهید. بنابراين اگر بتوانيد اجرای اين تکنیک را به خوبى ياد بگيريد در بازى تسلط خوبى بر حريف بهدست می آورید و میتوانید حتی ریتم و آهنگ بازی را در دستان خود بگیرید و حریف خود را به راحتی بازی بدهید و بر او چیره شوید.
روشهاى بلوک کردن ضربهها به شکل زیر می باشد که به صورت جداگانه به هرکدام از آموزش بلوک کردن آن ها می پردازیم
-
آموزش بلوک کردن انعکاسى (Reflective Block)
بلوک کردن انعکاسى با فورهند و بکهند تفاوت خاصی ندارد و بهطور کلى، در بلوک انعکاسى مرحله ی بعد از ضربه وجود ندارد.
– مرحله ی قبل از ضربه بلوک کردن انعکاسی:
وضعيت ايستادن شما پشت ميز بايد شبیه به ايستادن به هنگام زدن ضربه هاى ساده ی فورهند(هل فورهند) و بکهند (هل بکهند) باشد؛ ولی کمى نزديکتر به ميز بايستيد. راکت را، با زاويه ی بسته و در حالى که سر آن به طرف بالا و دسته ی آن بهطرف ميز باشد، نزديک به ميز جلوى توپ نگهداريد .به قول معروف راه توپ را مسدود کنید.
– مرحله ی هنگام ضربه بلوک کردن انعکاسی:
راکت را در مرحله ی قبل از اوج، طورى جلوى توپ نگهداريد که در مسير اوليه، توپ بازگشت کند و به میز حریف بازگردد. هرچه ميزان پيچ رویی توپ حريف زياد باشد، زاويه ی راکت شما بايد بسته تر، وهمچنین راکت را به صورت شل تر در مقابل توپ بگیرید. مرحله ی بعد از ضربه در بلوک انعکاسى وجود ندارد، زيرا راکت فقط جلوى توپ نگهداشته مىشود و توپ توسط نیرویی که حريف به آن وارد کرده است باز میگردد.
-
بلوک کردن به صورت کج (Deflective Block)
دو تفاوت عمده بين بلوک کج و بلوک انعکاسى وجود دارد، يکى وضعيت،حرکت دست بعد از ضربه و دیگری نگه داشتن راکت مقابل توپ. در بلوک انعکاسى راکت را طورى جلوى توپ نگه می داریم که سر راکت به طرف بالا باشد ولى در بلوک کج سر راکت به پهلو قرار می دهیم. در بلوک انعکاسى مرحله ی بعد از ضربه وجود ندارد، اما در بلوک کج، دست (راکت) به طرف مسيرى که مىخواهيد توپ را برگشت دهيد، حرکت مى دهید و به اين ترتيب، سرعت بيشترى پيدا مىکند. در فراگيرى بلوک توصيه مىشود ابتدا بلوک انعکاسى را مد نظر قرار دهيد و پس از اينکه مهارت کافى در دريافت توپهاى حملهاى حريف يا بلوک انعکاسى بهدست آوردید، آنگاه در زمينه ی بلوک کج نيز تمرينات يادگيرى را شروع کنید.
روشهاى تمرينى بلوک کردن به شرح زیر می باشند:
تمرين با يار تمرینی و با توپ زياد
يار مقابل، با يک سبد پر از توپ، بهطور پشت سرهم،توپها را درايو لوپ با نيروى متوسط در يک نقطه مىزند، شما هم، توپها را قبل از اوج با بلوک انعکاسى به میز بازگشت می دهيد.
تمرين با يارتمرینی بهطور کنترلى در دو نقطه
يار تمرینی پشت سرهم و با نيروى متوسط، درايو لوپ از دو نقطه (يکى از گوشه ی سمت راست و يکى از وسط ميز) به ناحيه ی فورهند مىزند، شما هم با بلوک کج يک توپ را به وسط ميز و توپ بعدى را در گوشه ی سمت فورهند او بازگشت می دهيد.
تمرين با يارتمرینی بهطور کنترلى
يارتمرینی پشت سرهم و مداوم و با نيروى متوسط، درايو لوپ در يک نقطه مىزند، شما هم توپها را قبل از اوج، با بلوک انعکاسى بازگشت می دهيد.
تمرين بلوک فورهند در حرکت
يار مقابل شما ضربه هاى کنترلى را با فورهند، بهطور پشت سرهم ومداوم، بهطرف فورهند و بکهند شما می زند و شما آنها را با انجام حرکت پا، فقط با فورهند بلوک می کنید.پس از اينکه تقریبا در اجرای بلوک با فورهند، آمادگى لازم را بهدست آورديد، همين تمرينات را با بکهند هم انجام می دهيد تا تسلط کامل پیدا کنید.
-
هاف والى (Half Volley)
برخى از بازيکنان، بهويژه بازيکنانى که راکت تختهاى دارند، از نوعى بلوک که به آن هاف والى مىگويند، براى دريافت درايو لوپهاى حريف، استفاده مىکنند. نحوه ی اجرای هاف والى به اين شکل می باشد که شما بايد مثل بلوک کردن انعکاسى وضعيت بگيريد و در زمان قبل از اوج، بلوک کنید، اما در لحظه ی تماس، راکت را با زاويه ی باز (يا نزديک به عمود) بهطرف پایین حرکت می دهيد. در نتيجه توپ با برگشتى کوتاه و با پيچ زيرى به میز حریف باز می گردد.
اين تکنیک هم مثل ساير تکنیک ها، هم با بکهند و هم با فورهند قابل اجرا می باشد.
بازيکنانى که نحوه ی راکتگيرى آن ها به روش قلمى (پن هولدر) است و به خصوص چينىها، از طرف بکهند، نوعى بلوک يا پيچ زيرى،که شبيه هاف والى است انجام مىدهند. البته راکت اينگونه بازيکنان اکثرا داراى ابر نازک و رويه ی دون است، که با آن بتوانند حملههایی با پيچ رویی حريف را تحت کنترل خود بگیرند.
روشهاى تمرينى بلوک هاف والى
روشهاى تمرينى براى اين تکنیک شبیه به روشهاى تمرينى بخش بلوک است؛ با اين تفاوت که چون اجرا ی تکنیک هاف والى سخت تر از بلوک است ، پس بهتر است در تمرينات، يار مقابل توپها را با نيروى کمترى،نسبت به توپهایی که براى اجرای بلوک مىفرستد، براى شما بفرستد تا زمان اجرای کامل و صحیح حرکت دست در هاف والى را داشته باشيد.
-
استپ بلوک (استپ ريسيو)
يکى ديگر از انواع تکنیک دفاعى در مقابل ضربههاى حملهاى، که مراحل و کليات نحوه ی اجرای آن مانند تکنیک بلوک است، اما بايد در لحظه ی تماس توپ با راکت، راکت را کمى به عقب بکشيد تا از فشار توپ و سرعت برگشت آن کم شود. با انجام اين عمل ريتم عادى رفت و برگشت توپ به هم مىخورد و يک برگشتِ غيرقابل انتظار بهطرف حريف فرستاده خواهد شد.
در آخر می توان گفت مهم ترین و ساده ترین تکنیک دفاعی د رمقابل حملات، تکنیک بلوک کردن می باشد که ما باید در آموزش بلوک کردن بسیار با دقت عمل کنیم تا بتوانیم در بازی های خود موفقیت بیشتری کسب کنیم.
چند نکته قابل تامل در مورد بلوک کردن:
بلوک: دامنه ی حرکتی و حرکت راکت خیلی کم انجام می شود. انتقال وزن در این ضربه وجود ندارد. قرار دادن راکت در مسیر توپ شتاب دار(با سرعت و پیچ زیاد) اگر زاویه ی راکت و محل تماس آن با توپ صحیح باشد توپ با شتاب و ارتفاع کم به میز حریف بر میگردد. در بلوک کردن تماس توپ با راکت باید سریع تر صورت گیرد یعنی راکت باید درست بعد از جهش توپ از روی میز با توپ تماس بگیرد . بلوک کردن سریع ترین و مطمئن ترین راه برای دفاع ضربات قوی حریف است . در مرحله ی قبل از اوج راکت را طوری جلوی توپ نگه دارید که در مسیر اولیه بازگشت شود . راکت را راحت و آزاد بگیرید و اجازه دهید توپ به اسفنج فرو رود و از شتاب آن کاسته شود و با یک پیچ رویی کم به سمت حریف بازگردد. سعی کنید توپ دقیقا با مرکز راکت برخورد کند. در لحظه ی تماس، راکت را کمی به جلو حرکت دهید البته این حرکت بیشتر در مقابل توپ های آرام و نرم صورت می گیرد تا توپ های شتاب دار و سرعتی.
تماس راکت باید با پشت توپ و یا به ندرت کمی با بالای توپ باشد. هر چه ارتفاع (جهش) توپی که به سمت شما میاید کمتر باشد نیاز کمتری به بستن زاویه راکت دارید.
دست به پایین جهت بلوک حرکت نکند.
در برابر پیچ رویی سنگین دقت کنید زاویه ی راکت بسته باشد. در بلوک کردن بعد از ضربه حرکت در جهت توپ کم است سعی کنید دقیقا حرکت طبیعی راکت به سمت جلو حفظ شود و به حالت آماده برگردید. خیلی یکنواخت ضربه بزنید نزدیک میز بایستید و به طرف توپ حرکت کنید . صبر نکنید تا توپ به طرف شما بیاید. عضلات مچ دست و ساعد در حالت شل باشد. زاویه آرنج در بلوک 90 درجه است . پیچ های توپ را یاد بگیرید و زاویه ی راکت را تنظیم کنید . در سمت بکهند وقتی بلوک می کنید بایستی بلوک خود را در جلوی شکم خود انجام دهید. در مجموع نباید زیاد از بلوک استفاده کنید . حتی المقدور از ضربات حمله ای استفاده کنید.